دریل کاری
در تولید قطعات صنعتی، سوراخکاری اهمیت ویژهای دارد. در ادامه به گوشهای از کاربردهای سوراخ زنی در تولید قطعات اشاره میشود.
سوراخ مته مرغک شافتها : شافتها پیش از شروع فرآیند تراشکاری بایستی از یک طرف دارای سوراخ مته مرغک باشند. برای تراشکاری یک طرف شافت به سه یا چهار نظام متصل است که باعث میشود شافت توسط موتور چرخانده شود و طرف دیگر نیز با قرار گیری مته مرغک در سوراخ تعبیه شده، باعث مقید شدن شافت و عدم حرکت آن در راستای محوری میگردد.
سوراخ قلاویز عملیات حرارتی : بسیاری از شافتها پس از فرآیند ماشینکاری بایستی تحت عملیات حرارتی قرار گیرند. بدین منظور انتهای شافت سوراخ شده و قلاویز زده میشود تا به هنگام عملیات حرراتی یک بازو جداگانه به قطعه پیچ شود و آن را نگهدارد.
سوراخ قلاویز پیچها : برخی از قطعات مختلف یک مجموعه توسط پیچها به یکدیگر اتصال مییابند (مانند اتصال دو پوسته به یکدیگر). برای این منظور ابتدا موقعیت مربوطه سوراخ زده شده و سپس برای رزوه شدن قلاویز میگردد.
دستگاه دریل
دستگاه دریل ماشینی میباشد که به کمک مته، برای ایجاد سوراخهای استوانهای در قطعات مورد استفاده قرار می گیرد. از نظر درجه اهمیت و کاربرد، شاید بتوان دستگاههای دریل را بعد از دستگاههای تراشکاری مهم ترین تجهیز در یک کارگاه تولیدی دانست. مصریان باستان حدود ۳۰۰۰ سال پیش از متههای کمانی برای سوراخ کاری استفاده میکردند. متههای کمانی مصریان را میتوان مادر همه ماشین آلات دریل کاری امروزی دانست. به کمک دستگاههای دریل میتوان سوراخها را با دقت بالا و هزینه کم ایجاد کرد. این سوراخها به وسیلهی لبههای برنده مته چرخان در جسم ایجاد میشود. دستگاه دریل نیروی فشاری قابل توجهی را از طریق مته به جسم وارد میگرداند. در ادامه ساده ترین و مرسوم ترین دستگاه دریل موجود در کارگاههای صنعتی مورد تشریح قرار میگیرد.
به طور کلی اجزای یک دستگاه دریل شامل موارد زیر میباشد.
- پایه
- ستون
- میز
- بازو شعاعی و چرخ دستی
- سر دستگاه دریل (نام متعارف : کَله گی دستگاه)
- اسپیندل و مکانیزم تغذیه
پایه
پایه بخشی از ماشین میباشد که ستون عمودی بر آن نصب شده است و از ستون، میزکار و سایر تجهیزات الصاقی حمایت میکند. پایه دستگاه دریل به صورت ریختهگری شده ساخته میشود، و میتواند بر روی میز یا طبقهای نصب گردد. بالای پایه قسمتی استوانهای شکل وجود دارد که در مقابل ماشین دریل قرار میگیرد و شیارهای T شکل مانند روی آن باعث میشود تا قطعه کار و تجهیزات نگهدارنده تنظیم شده و به آن پیچ شوند.
ستون
ستون عضوی از دستگاه دریل است که به صورت عمودی در انتهای پایه نصب شده و از میز، سر دستگاه، بازوی شعاعی و تمامی تجهیزات محرکه حفاظت کرده و به جهت بالا و پایین می لغزد. موتور الکتریکی که در بالای ستون قرار دارد با چرخاندن یک پیچ که از مهرهی متصل به بازو میگذرد، به تنظیم عمودی بازو کمک میکند.
میز
میز روی ستون نصب شده و شیارهای T شکل مانند دارد که اجازه میدهد، قطعه کار مستقیما بر روی سطح بسته شود. میزها می توانند به صورتی دایرهای یا مستطیلی باشند.
بازوی شعاعی و چرخ دستی
بازو بر روی ستون نصب میشود و مسیرهای هدایت کنندهای که بر روی آن تعبیه شده است باعث می شود تا سر دستگاه دریل روی آن بلغزد. بازوی شعاعی میتواند دور تا دور ستون بچرخد. چرخ دستی نیز برای حرکت عمودی مرغک و مته متصل به آن مورد استفاده قرار میگیرد، تا مته در حال چرخش با کنترل اپراتور به قطعه کار نزدیک گردد.
سر دستگاه
سر دستگاه دریل بر روی بازوی شعاعی نصب میشود و اسپیندل دریل را حرکت میدهد. در برخی از دستگاههای دریل، سر دریل میتواند در بالا یا پایین تنظیم گردد تا امکان کار در ارتفاعهای مختلف فراهم شود. در این حالت میتوان میز را نیز در موقعیتهای مختلف تنظیم کرد. تمام تجهیزات محرکه دریل در قسمت سر دریل محصور میشود. در برخی از دستگاهای دریل که سبکتر می باشند، موتور محرکه در پشت سر دستگاه نصب میشود و وزن اسپیندل دریل را متعادل می سازد.
اسپیندل و مکانیزم تغذیه
موتور تعبیه شده در سر دستگاه، با چرخش اسپیندل افقی به کمک یک سری چرخدنده مخروطی، حرکت را به سر دستگاه انتقال میدهد. با قرار گیری چرخدندهها با نسبتهای مختلف، میتوان دستگاههای دریل با سرعتها و گشتاور متفاوتی ایجاد کرد. اصلی ترین مزیت این نوع دستگاههای دریل، سوراخ زنی حفره ها با اندازههای دلخواه و بدون نیاز به حرکت دادن قطعه کار میباشد.
